Sınıf diyagramı

Sınıf diyagramları bir sistem içerisindeki nesne tiplerini ve birbirleri ile olan ilişkileri tanımlamak için kullanılırlar. Sınıf diyagramları, sınıf yapısını ve içeriğini sınıflar, paketler ve nesneler kullanarak modeller ve bir sistemi 3 farklı perspektiften; kavramsal, tanımsal ve yaşamsal açıdan ele alır.

Sınıf’lar üç şeyden oluşur: bir isim, nitelikler (property) ve işlemler (method).

Sınıf diyagramları aynı zamanda içerme, kalıtım, ilişki ve diğer bağlantıları ifade eder. Aşağıda bir ilişki bağlantısı gösterilmektedir.

İlişki bağlantıları bir sınıf diyagramdaki en genel bağlantıdır. İlişki sınıf’ın örnek (instance)’leri arasındaki bağlantıları gösterir. Örneğin Sipariş sınıfı Müşteri sınıfı ile ilişkilidir. Çokluk ilişkisi bu ilişkiye dahil olabilecek nesne sayısını temsil eder. Örnekte Sipariş nesnesi sadece bir Müşteriye ilişkilendirilebilirken bir Müşteri birden fazla Sipariş ile ilişkilendirilebilir.

Sınıf diyagramlarında sıklıkla kullanılan bir diğer ilişki de genelleştirmedir. Genelleştirme iki sınıfın biribirine benzer olup da sadece küçük farklarla ayrıldığı durumlarda kullanılır. Aşağıda bir genelleştirme örneği görülmektedir.

Bu örnekte Kurumsal Müşteri ve Bireysel Müşteri sınıflarında ad ve adres gibi alanlar ortak olmakla birlikte her sınıfın kendine özgü alan ve metodları da mevcuttur. Müşteri sınıfı ise her iki sınıfın genel yapısını temsil eder.

Sınıf Diyagramları nasıl çizilir:

Sınıf diyagramları en zor çizilen UML diyagramları arasındadır. Detaylı ve kullanışlı bir diyagram çizebilmek uzun süreli bir UML ve OO bilgisi gerektirir. Burada ise sadece genel bir bakış ortaya koyan, temel bir örnekle yetinilecektir.

Sınıf diyagramı çizmeden önce, çizilecek diyagramın sistemi her üç perspektiften de (kavramsal, tanımsal ve yaşamsal) göstermesi gerektiğini unutmayın. Diyagram tek bir perspektife odaklanmamalı, hepsinin bir arada nasıl çalışabileceğini göstermelidir.

Bir sınıfı tasarlarken hangi özelliklere ve işlemlere sahip olması gerektiğini göz önünde bulundurun. Daha sonra bu sınıftan türetilen örneklerin birbirleri ile nasıl etkileşeceğini düşünün. Bunlar her ne kadar bir sınıf diyagram çizmenin ilk adımları olsa da bu temel çizim ile bile sistemin genel yapısı ortaya koyulabilir.